Büyükada, İstanbul’da gezilecek yerler listesinde ilk sırada

İstanbul’da yaşayıp da halen İstanbul’un güzelliklerini görmemiş olanlar için Büyükada çok iyi bir başlangıç yeri. Büyükada, İstanbul’da gezilecek yerler listesinde ilk sırada yer alıyor. İstanbul’da olanlar için hem güzel bir gün geçirerek fotoğraf çekmek ve hem de denize girip güneşlenmek için en yakın bölgelerden biri burası.

Büyükada İstanbul açıklarında bulunan adaların en büyüğü. Bu adalar topluluğuna Prens Adaları da deniyor. Bu isim Yunanca’dan geliyor. Prinkipos Yunanca’da Prens demek. Büyükada’nın nüfusu yaklaşık 8000 kişi civarında. Elbette yaz aylarında nüfus bir hayli artarken, kış aylarında azalıyor. Özellikle yazın haftasonları, bayram tatilleri ve resmi tatillerde Büyükada’da olmak keyif olmaktan çıkıp bir eziyete dönüşebilir.

Büyükada’da gezilecek yerler

Büyükada’da yürüyerek dolaşabileceğiniz gibi bisiklet kiralayarak da dolaşabilirsiniz. Ya da kendi bisikletinizle gelerek onu kullanabilirsiniz. Alternatif olarak nostalji yaşamak isterseniz fayton kiralayabilirsiniz. Büyükada’da otomobil kullanmak yasak, sadece resmi kurumlara ait bir kaç otomobil bulunuyor ve bunlar da acil ihtiyaçlar, sağlık ve güvenlik amacıyla kullanılıyor.

Faytonla gezmek Büyükada’nın vazgeçilmezlerinden biri; fakat fotoğraf çekecekseniz her daim durup sizi beklemesi olanaksız. Ama yine de en azından bir kere denemelisiniz. Özel bir yere gitmiyorsanız faytonların standart güzergahları var. Bunlardan biri büyük tur olarak geçiyor ve iskeleden başlayarak adanın tüm çevresini dolaşıyor. Diğeri ise Araba Meydanı’ndan başlayarak Lunapark ve Maden semtinden geçerek yine aynı noktaya dönen küçük tur.

Son yıllarda Büyükada’da elektrikli ufak otomobiller ve elektrikli motosikletler boy göstermeye başlamış. Normal şartlarda 65 yaşın üzerinde veya yürüme zorluğu çekenler için özel izinle kullanılabilen bu araçlar maalesef bunun haricinde de sıklıkla kullanılıyor.

Büyükada en çok sokaklarında dolaşırken keyif veriyor. İskeleden çıkıp rotasız bir şekilde sokaklara daldığınızda her sokakta veya köşebaşında bir şaheser olan eski ahşap konakları görüyorsunuz. Bunalardan bir çoğu halen kullanılmakla beraber; bir kısmı da bakımsızlıktan harap durumda. Görebileceğiniz yerler arasında; Adalet Sarayı Binası, Mirzi Konağı, Abdulkadir Efendi Köşkü, Agasi Efendi Köşkü, Agopyan Köşkü, Con Paşa Köşkü, Kuyumcuyan Köşkü’nü sayabiliriz.

Büyükada adını daha ziyade Aya Yorgi Kilisesi ile duyurmuş. Buradaki ilk yapının 6. yüzyılda yapıldığı tahmin ediliyor. Şu an orada bulunan kilise ise 1751 yılında inşaa edilmiş. Her yıl 23 Nisan ve 24 Eylül tarihlerinde burası bir hac mekanı olarak işlev görüyor. Sadece Hristiyanlar için değil müslüman olanlar da burayı ziyarete geliyor. İnanışa göre bir dilek dilerseniz ve aşağıdan başlayarak bir makara ipliği kilisenin yanına kadar açarak gitmeyi ve o sırada da hiç konuşmamayı başarırsanız dileğiniz yerine geliyormuş. İplik almayı unutursanız merak etmeyin, o gün kilisenin alt kısmında iplik satan bir çok kişi göreceksiniz. Doğal olarak bu tarihlerde ada oldukça kalabalık oluyor.

Bu yapılanlar aslında bir efsaneye dayanıyor. Şöyle ki; Bizans döneminde yapılmış kilise Haçlı Seferleri sırasında talan edilmiş. Bu dönemde orada bulunan papazlar Haçlıların eline geçmemesi için Aya Yorgi ikonasını, adak çıngıraklarını ve kutsal cisimleri toprağa gömmüşler. Bu olaydan yaklaşık altı asır sonra adada yaşayan bir çoban Aziz Aya Yorgi’yi rüyasında görür ve kiliseye çıkan yokuşu tırmanmasını, çan sesi duyduğu yerde durup orayı kazmasını söyler. Önce rüyayı önemsemeyen çoban üç gece aynı rüyayı tekrar görünce denileni yapar. Aya Yorgi’ye doğru tırmanmaya başlar, bu esnada çıplak ayaklıdır ve hiç konuşmadan kiliseye tırmanan yolu tek başına çıkar. Kiliseye yaklaştığı sırada rüyasında gördüğü gibi çan sesini duyar ve çoban bulunduğu yeri kazıp gömülü cisimleri bulur.

Aya Yorgi Kilisesi ve Aya Yorgi Manastırı adanın en yüksek tepesine inşaa edilmiş ve tahmin edebileceğiniz gibi müthiş bir manzarası var. Aya Yorgi için Araba Meydanı’na gelmeniz ve yokuş yukarı yürüyerek devam etmeniz gerekiyor, yolun sonuna geldiğinizde 200 metre kadar tırmanmış oluyorsunuz. Burada yemek, içmek için de bir restoran bulunuyor.

Buraya kadar geldiğinizde önceden özel izinle belki ziyaret edebileceğiniz bir başka yer daha var. Adakule pek bilinen bir yer değil. Ancak manzarası tıpkı Aya Yorgi gibi bir çok yere kuşbakışı bakabileceğiniz oldukça sakin bir tepe. Burada son dönemlerde yapılmış 5 katlı bir yangın kulesi yer alıyor. Kulenin bir kısmı yangın gözetleme için kullanılsa da içinde yer alan salonların toplantı veya etkinlik yapmak isteyenlere kiraya verilmesi planlanmış ancak olağan üstü hal ilanı nedeni ile şu günlerde içeri kimse giremiyor. Orman bakanlığına bağlı bir bölge. Özel izin alırsanız belki gezebilirsiniz ama kolay kolay izin vermiyorlar. Kış aylarında giderseniz etrafta çok sayıda başıboş köpek oluyor, dikkat edin.

Kiliselerin yanı sıra Büyükada’da camiler de var; buranın en eski tarihi yapısı Hamidiye Camii. II Abdülhamid tarafından yaptırılan cami 120 yıldır ibadete açık. İç süslemelerini ve özellikle tavanını görmelisiniz.

Büyükada’da bulunan en nadide eser ise bence Rum Yetimhanesi olarak kullanılan ahşap yapı. Dünyanın en büyük mono blok (tek gövde) ahşap yapısı olan bina uzun yıllar yetimhane olarak kullanılmış. 50 yıldan uzun bir süredir kullanılmayan yapı şu an oldukça harap durumda. Rum Yetimhanesinin yıkılma tehlikesi bulunuyor bu yüzden içeri girişler yasak; ama yine de tüm ihtişamı ile uzaktan bile olsa görülmeye değer. Aya Yorgi’nin tepesine geldiğinizde yetimhaneyi uzaktan görebilirsiniz.

Özellikle görülmesi gereken yerlerden biri de Splendid Palas Oteli. Fotoğrafçıların ilgisini çekecek olan yapı yüz yıldan uzun süredir hizmet veren tarihi bir otel. Ortasında geniş bir avlusu bulunan bu beyaz bina kırmızı güneşlikleri ile göz alıcı duruyor. Merkezden yürüyerek otele ulaşmanız sadece bir kaç dakika kadar sürüyor. Balo salonunda Atatürk’ün de vals yapmış olduğunu ekleyerek merakınızı artırayım.

Büyükada’da bulunan başka ünlü bir eser ise Reşat Nuri Güntekin’in Evi. Yazara ait eşyaların, kitapların bulunduğu ev Maden Mahallesinde ve Ada Müzesi’nin hemen yanında bulunuyor. Büyükada’da yaşamış başka bir ünlü ise eski Rus siyasetçi Lev Troçki. Troçki yaklaşık 4 yıl kadar Büyükada Nizam Mahallesinde yaşamış. İngiliz polisiye roman yazarı Agatha Christie, ünlü soprano Maria Callas ve daha eskilerden 797 – 803 tarihlerinde Bizans İmparatoriçesi olup imparator olarak anılan ve aynı tarihlerde hükümdarlık yapan Atinalı İrini de burada bulunmuş olan diğer ünlüler. Tahttan indirildikten sonra Büyükada’da bulunan manastıra başrahibe olarak kapatılır. Sonra Midilli’ye sürgüne gönderilir. Orada ölür ve bedeni tekrar Büyükada’ya geri gelir. Şu anda hala Büyükada’da manastırın bahçesinde gömülü.

Müze seviyorsanız adalar müzesi Büyükada’nın doğusunda, Aya Nikola tarafında bulunuyor. Adaların tarihine odaklanan kent müzesi bir çok Osmanlıca kaynağa ev sahipliği yapıyor. Buraya kadar gelmişken 100 metre kadar içeriye girerek Nikola Manastırı’nı da ziyaret edebilirsiniz.

Büyükada’dan gün batımı izlemek her zaman güzel olmuştur. Bulunduğunuz konuma göre güneş Heybeli Adası’nın arkasına düşebilir; ama Nizam tarafına doğru biraz yürürseniz harika bir gün batımını, Ocak, Şubat, Mart aylarında güneşin denize batışı şeklinde izleyebilirsiniz.

14. İstanbul Bienali 2016 yılında Büyükada’da sergilenmişti, biz de iki kere dolaşma fırsatı bulmuştuk. Özellikle deniz üzerine kurulan platformlardaki heykeller çok konuşulmuş ve ilgi çekmişti.

Büyükada’da denize girilecek yerler

Büyükada İstanbul’da yaşayanlar için denize girebilecekleri en yakın mekanlardan biri. Büyükada’da denize girebileceğiniz bir çok nokta bulunuyor. Bunlar Eskibağ Plajı, Halik Koyu Plajı, Prenses Koyu Plajı, Yörükali Plajı, Naki Bey Plajı, Kumsal Plajı, Aya Nikola Plajı. Bu plajların bir kısmı ücretli, bir kısmı ise ücretsiz halk plajı şeklinde hizmet sunuyor.

Bunların haricinde yine ücretli olarak hizmet veren Su Sporları Kulübü de denize girilebilecek yerler arasında sayılabilir. Eğer fazla vaktiniz yoksa ve yakın bir yerden denize girmek istiyorsanız yine ücretli olan Abidinin Yeri’ne iskeleden yürüyerek 5 dakikada ulaşabilirsiniz.

Büyükada’a denize girilecek yerlerden ücretli olanların fiyatları hafta içi biraz daha ucuz oluyor ve genellikle 20-40 TL arasında değişiyor. Bu ücret şemsiye, minder, şezlong ve duş kullanımı için alınıyor. Elbette hafta sonu geldiğinizde biraz kalabalık oluyor, bu yüzden vaktiniz elveriyorsa hafta içini tercih etmek daha akıllıca olacaktır.

Büyükada’ya nasıl gidilir?

Büyükada’ya ulaşmak özellikle yaz mevsimlerinde İstanbul’un hemen her yerinden mümkün. Kabataş, Kadıköy, Bostancı ve Kartal iskelelerinden kalkan vapur veya motorlar yılın her zamanı çalışıyorlar. Kış ve yazın saatlerde ve uğranan yerlerde değişiklik olabiliyor, buna dikkat etmeniz yararınıza olur. Bazı seferler direkt Büyükada’ya giderken bazıları diğer adalara da uğrayarak gidiyor. Bu noktaların dışında Avcılar ve Yalova’dan da yaz mevsiminde direkt seferler oluyor.

Büyükada Konaklama

Büyükada hem tatil hem de fotoğraf çekmek için İstanbul’dan gidilebilecek en yakın bölge. Genellikle hafta sonları günübirlik gelen ziyaretçilerin konaklamaya ihtiyacı olmuyor ve kalabalığın büyük bir kısmını bunlar oluşturuyor. Eğer vaktiniz varsa hafta içi bir kaç günlüğüne burada konaklayabilir ve Büyükada’nın havasını hissetmiş olursunuz. Bence Büyükada’nın en güzel mekanlarından birisi hiç şüphesiz yukarıda bahsettiğim Splendid Palas Oteli.

Büyükada’da sezonluk olarak kiralayabileceğiniz mütevazi evler bulunduğu gibi, bir kaç katlı lüks villalar da bulunuyor. Eğer sezonluk değil sadece bir kaç gün konaklama yapmayı planlıyorsanız; oda+kahvaltı olarak otel fiyatları 200 TL ile 900 TL arasında değişiyor. Bütçem müsait değil başka öneriniz var mı derseniz pansiyonlar da kişi başı 50 TL ile 90 TL arasında fiyat bulabilirsiniz. Sakinlik istiyorsanız adaya ilkbahar ve sonbaharda gitmenizi önereceğim.