Seyahat Sağlığı: Zika Virüsü nedir? Korunma yöntemleri nelerdir?

Zika Virüsü Hastalığı; Aedes türü sivrisineklerin ısırmasıyla bulaşan zika virüsünün neden olduğu ateşli bir hastalıktır. Sivrisinek tarafından ısırıldıktan sonra bir kaç günden bir haftaya kadar (genelde 2-7 gün) belirtiler ortaya çıkar.

En sık görülen belirtiler; aniden başlayan ateş, deride döküntüler, eklem ağrıları, gözlerde kızarıklıktır. Görülebilecek diğer belirtiler: Kas ağrısı, baş ağrısı, gözlerin arkasında ağrı ve kusma. Klinik genellikle hafif geçer. Belirtiler birkaç günden bir haftaya kadar sürebilir (ortalama 2-7 gün). Hastaneye yatış çoğunlukla gerekmez ve ölüm çok nadir olarak görülür. Gebelerde bebeğe bulaşarak mikrosefali (küçük kafa) gibi doğumsal anomalilere neden olabilir.

Nadiren Guillain-Barre Sendromu gelişebilir. Tanı hastanın seyahat öyküsü, kliniği ve kan testleriyle konur. Aşısı ve özel bir tedavisi yoktur. İstirahat, sıvı alımının arttırılması, ateş düşürücü ve ağrı kesiciler önerilir.

Zika Virüsü nasıl bulaşır?

• Zika virüsünün insanlara ana bulaşma yolu enfekte Aedes türü sivrisineklerin ısırmasıdır.
• Aedes türü sivrisinekler, gündüz ısırmayı tercih ederler. Tipik olarak yumurtalarını; hayvan besleme kapları, çiçek vazoları, kaseler, kovalar gibi durgun suların yanına ve içine bırakırlar.
• Sivrisinekler, zika hastalığını geçirmekte olan bir kişiyi ısırarak enfekte olurlar, daha sonra diğer sağlam kişileri ısırarak onları da enfekte ederler.
• Gebelik esnasında hastalık anneden bebeğe bulaşabilir. Nadiren zika virüsü ile enfekte bir anneden doğum esnasında da (perinatal) bebeğe bulaşma olabilir. Bugüne kadar emzirmeyle geçiş bildirilmemiştir.
• Kan transfüzyonu ve cinsel yolla bulaşma olabilir.

Zika virüsünden korunma yöntemleri

• En önemlisi sivrisinek ısırıklarından korunmaktır. Kapalı, vücudu tamamen örten (uzun kollu
• gömlek ve uzun pantolon gibi), açık renkli, permetrin ile muamele edilmiş giysiler giyin.
• Açıkta kalan cildinize sivrisinek kovucu ilaçlar kullanın.
• Açık alanda yapılan aktivitelerden kaçının.
• Klimalı veya korunmuş mekanlarda kalmaya özen gösterin. Aedes sivrisineği genelde gündüz ısırdığından, uyurken gün boyunca böcek kovucu ilaçla işlem görmüş cibinliklerin kullanılması, kapı ve pencerelerin kapalı tutulması veya sineklikler bu vektöre karşı korunmanıza yardımcı olacaktır.
• Nem ve sıcak sivrisinek ısırmasını arttırdığından sık duş alın.

Yolcular için Riskler Nelerdir?

Enfeksiyonun görüldüğü bölgelere seyahat edecek tüm yolcular risk altındadır. 2 yaş altı ve 65 yaş üstündekiler ve kronik hastalığı olanlar için risk yüksektir.

Özellikle gebelerin enfeksiyona yakalanmasının bebeklerde doğumsal anomalilere yol açabileceği ihtimali nedeniyle, gebeler için risk daha önemlidir. Mümkün ise gebe veya gebelik ihtimali olanların seyahatlerini ertelemeleri önerilir.

Zika virüsü Dünyada Nerelerde Görülür?

Tropikal Afrika, Güneydoğu Asya, Pasifik Adaları, Orta ve Güney Amerika’da görülmektedir.

Seyahat Dönüşü Öneriler

Seyahat dönüşü 14 gün süreyle şikayetler yönünden kendinizi takip edin. Eğer ateş, eklem veya kas ağrısı, kızarık göz belirtileri varsa doktorunuza başvurun ve seyahatinizden mutlaka bahsedin. Hamileyseniz ve endemik bölgeden dönüyorsanız zika virüsü hastalığının olumsuz etkileri yönünden kadın doğum uzmanı tarafından izlenmelisiniz.

Zika Virüsü Hastalığı teşhisi konmuşsa, virüsün daha da yayılmasını engellemek için, enfeksiyonun ilk haftasında sivrisinek ısırıklarından kendinizi koruyun.

Seyahatte Genel Sağlık Kuralları

• Unutmayın, bilgi edinmek, ilgili riskleri kavramak ve yolculuk için gerekli önlemleri almak seyahat edecek kişinin kendi sorumluluğundadır.
• Yurtdışına çıkmadan önce gidilecek bölgeye özgü koşulları öğrenmenin ve alınması gereken sağlık tedbirleri hakkında bilgilenmenin sağlıklı bir gezi için büyük önem taşıdığını unutmayın.
• Kalış süresine göre ilaç reçetesi temin ediniz ve doktorunuzdan uygun bir sağlık çantası oluşturma ile ilgili tavsiyeler alın,
• İçmek için güvenli olmayan suları mutlaka kaynatın.
• Ellerinizi sık sık su ve sabunla yıkayın.
• Tazeliğinden ve kaynadığından emin olmadığınız gıdaları yemeyin.
• Herhangi bir nedenle sağlık kuruluşuna başvurmanız durumunda sizin için kullanılan iğnelerin tek kullanımlık (disposable) ve aletlerin steril olmasına dikkat edin.
• Haşerelere karşı gerekli önlemleri alın. Sinek kovucu spreyler kullanmak, gece yatarken cibinlikle yatmak faydalı olacaktır.

Seyahate çıkmadan önce mutlaka 444 77 34 numaralı telefonla seyahat sağlığı danışma hattını arayın veya seyahatsagligi.gov.tr adresini ziyaret edin, gideceğiniz bölgeye ait sağlık risklerini öğrenin.