Norveç, Kuzey Işıkları ve Tromso

3 Ocak 2011 · Tülay Filiz

NOT: Azgezmiş ilk konuk yazarını ağırlıyor, sevgili Tülay Filiz’in yazısını keyifle okuyacaksınız.

Yıldızlar, uzanıp elle tutacak kadar yakındılar ve öylesine çoktular ki… Şehir ışıklarından uzakta olabildiğim karanlık gecelerde seyretmekten büyük zevk aldığım Orion takım yıldızı, adeta gözle izlenebilir bir hızla yer değiştiriyordu. Üzerimdeki gökyüzü, içinde büyüklü küçüklü birçok ışığın kıpır kıpır oynadığı küçük bir kubbeyi andırıyordu… Norveç’in kuzeyinde, kutup dairesi içinde kalan Tromso’dan 1,5 saat uzaklıktaki bir tepede gökyüzü bir şölendi o gece. Bizi bırakan aracın sesi ve ışıkları da yok olduktan sonra o ıssız, sessiz tepede sadece 3 kişiydik. Çevremizi aydınlatan yalnızca yıldızların ışığı, duyduğumuz tek ses ise uzaklardan gelen bir ırmağın sakin akan suyunun yankılarıydı.

Oslo’dan 2 saatlik uçak yolculuğu ile ulaştığımız Tromso’dan tekrar 1,5 saatlik araba yolculuğu ile geldiğimiz bu tepede bulunma amacımız kuzey ışıklarını görebilmekti.

Bir ömür boyu bu özlemi duymuş arkadaşım Afitap ile çıktığımız yolculukta, ulaştığımız bu tepede yapabileceğimiz tek şey umutla beklemek olacaktı. Kasım ile Şubat arasında görülebilen bu ışıklarla ilgili yaptığım araştırmalar sonucu Tromso’nun en uygun yerlerden biri olduğunu görmüştüm. Ancak, daha pasaport kontrolunda umut kırıcı yorumlar almaya başlamıştık. Norveç’e geliş nedenimizi soran polise verdiğim “Kuzey ışıklarını görebilmek” yanıtına “Çok erken gelmişsiniz, Ocak ayı en uygun zamandır” yanıtını almıştım. Oslo’da hatta Tromso’da konuştuğumuz kişiler de, kuzey ışıklarını görebilmenin kısa süreli bir konaklama döneminde çok zor olacağını söylüyorlardı.

Kasım – Şubat arası uygun bir dönem olsa bile, ne kar ne yağmur olmaması, havanın bulutlu bile olmaması gerekiyordu. Oysa Tromso’ya geldiğimiz 2 Kasım gününden bir gün önce, kuzey kutup dairesi içindeki bu küçük kentte, korkunç bir fırtına yaşamışlardı. O nedenle de, bir kaç gün içinde kuzey ışıklarının görülebilmesi konusunda çok umutsuz konuşuyorlardı.

Bizim programımızda 4 Kasım gecesi “kuzey ışıkları safarisi”ne ayrılmıştı. Tromso’daki otelimize vardığımızda ise bizi bir sürpriz bekliyordu. Bu 2 kişilik özel turumuzu hazırlayan acenta, köpeklerin çektiği kızaklarla yapacağımız gezi için yeterli yumuşak kar olmadığından ve 4 kasım günü kar yağışı beklendiğinden, kızakla geziyi 4’üne almış, kuzey ışıklarını görebilmek amacıyla götürüleceğimiz Camp Tamok turunu ise ayın 3’üne programlamıştı. Kuzey ışıklarını görebilmek, hiç bir programa uymayacağı, tamamen doğanın kontrolunda bir olay olduğu için, “hiç olmazsa yolcularımızın kızak gezintisini garantiye alalım” diye düşünmüşlerdi sanırım.
İşte, o yıldızlarla kaplı gök altında, eksi 15 derecede, hayalimizin gerçekleşmesini beklediğimiz gece, bu geceydi.

Yıldızların bu kadar yakın, bu kadar parlak olmasının verdiği ilk şaşkınlığı atıp girdiğimiz Sami çadırında, rehberimizin, ahşap masalardaki mumları ve ortadaki ocağı yakmış olduğunu gördük. Girdiğimiz çadır Lavvu diye adlandırılıyor. Lavvu’lar, Avrupa’nın en eski yerlileri olan ve günümüzde Kuzey İskandinavya’da yaşayan Sami ırkının evleri.

Çadırın içi, mumların ve alevlerin ışığı ile ısınıvermişti. Geyik postları ile kaplı taburelerde, ateşin kenarına oturup 30 yıldır bu dağlarda yaşamakta olan rehberimiz Roy’u dinlemeye başladık. İnanılmaz bir doğa hayranı olan Roy, kış aylarında Camp Tamok’a gelen turistlere hizmet vermenin yanısıra; boş zamanlarında ırmakta balık tutuyor, yabani meyve toplayarak kente gönderiyordu. Yaz aylarında ise, bazı yazlar toplam 1000 km’yi bulan trekking turları yönetiyordu. “Ben çok şanslı bir insanım, Tanrı’nın bana bahşettiği bu yaşam tarzı için her an şükrediyorum” sözlerini imrenerek dinledik.

Roy bize kahve yapmak istediğini, eğer korkmazsak bizi kısa bir süre yalnız bırakıp yakındaki kaynaktan su almaya gideceğini söyledi….Oysa biraz önce, içinde bulunduğumuz Sami çadırının civarına çok miktarda kutup tilkisinin geldiğini, hatta 20 gün önce kahverengi bir ayı gördüklerini söylemişti. “Kahve içmesek de olur galiba!!” sözleri, onu gitmekten alıkoydu. Odun almak amacıyla çıkıp tekrar çadıra geldiğinde ise…”Kuzey ışıkları başladı” sözcüklerini duyduk. Anlatamayacağım bir heyecan ve coşku içinde dışarı fırladık. Daha önce bize “Eğer kuzey ışıkları oluşursa şu yönden görülürler” diye gösterdiği tepenin ardı yemyeşil bir ışıkla aydınlanmıştı. Sanki tepenin arkasından bir kentin ışıkları yansıyordu.

Bu ışık bir süre sonra gökyüzünde bir kavis oluşturdu ve kuzey ışıklarının dansı başladı. Şekilden şekile giriyor, kalp atışı ritmi ile ama çok sakin ve uzun aralıklı olarak, hafifliyor ve tekrar yoğunlaşıyordu.
Hafiflediği zaman sanki geriye çekiliyor, güçlendiğinde ise nefis şekiller oluşturuyor ve çok yoğun bir yeşil ışık ortalığı aydınlatıyordu. En ilginç olanı ise bu çok güçlü yeşil ışık yıldızların görünmesini engellemiyordu. Gökyüzü inanılmaz bir şölendi… Evrenin güzelliğini, gücünü büyük bir hayranlık ve şaşkınlıkla izliyorduk…

Kuzey ışıklarının çok özel bir ayarla fotoğraflanabileceğini söyleyen Roy’a kameramı teslim edip, ilgimi sadece bu olağanüstü gösteriyi izlemeye yönelttim. Bir süre sonra –sanırım ışıkları ilk görmemizin üzerinden 1 saat geçmişti – çok daha farklı görüntüler de oluşmaya başladı. Işıklar bir perde gibi, aşağıdan yukarıya doğru yayılmaya başladı. Yine hafifliyor, yoğunlaşıyor ve gökyüzünün çeşitli kısımlarında ortaya çıkıyordu. Bu perde görüntüsü bir süre sonra öylesine genişledi ki hem çevremizin hem de başımızı kaldırıp baktığımızda üstümüzün tamamiyle yeşil bir perde ile kaplanmış olduğumuzu gördük.

Kuzey ışıkları ile ilgili okuduğum yazılarda, genellikle yeşil olduklarını ender olarak da eflatun, sarı ve mavi gibi renklerin oluşabildiğini okumuştum. Bizi sarıp sarmalayan bu yeşil perdede bir süre sonra renkler oluşmaya başladı; eflatunlar, açık maviler ve sarılar… Bizdeki sevinç, heyecan, şaşkınlık hangi noktaya gelmişti tahmin edebilirsiniz. Bu güzellik yok olmaya başladığı anla ilgili olarak belleğimde kalan; gökyüzünü boydan boya kaplayan, renkli piyano tuşları gibi bir görüntü ve adeta soldan sağa bu tuşlara basan bir sanatçının parmakları ile oluşan hareket idi.

Bu görüntü, 30 yılını oralarda geçirmiş, kimbilir kaç kez kuzey ışıklarını izlemiş olan Roy’u bile heyecanlandırdı. Koşup çadırdan kendi kamerasını ve ikinci bir ayak getirdi. “Bu gece kuzey ışıkları çok güzel, ben de kendi makinamla fotoğraflayayım” dedi. Hatta bir süre sonra kar motorsikleti ile yanımıza gelen bir arkadaşı da aynı derecece etkilenip, 10 dakika mesafede olduğunu söylediği kulübesine fotoğraf makinasını almaya gitti. Ancak, o döndüğünde bu inanılmaz görüntü artık yoktu ve bir kaç dakika sonra da, kuzey ışıkları tamamen yok oldu.

Rehberimiz Roy, tepeye geldiğimizde, eğer çıkacak olursa, kuzey ışıklarının 21:00 ile 23:00 arasında görülmesinin olası olduğunu söylemişti. Bizim o tepede kalış süremiz ise 19:00 – 22:00 arasındaydı saat 10’da aracımız bizi almaya gelecekti.Ve inanır mısınız kuzey ışıkları o gece 19:30’da görülmeye başladı ve 21:30’da da yok oldu. Bunun, gerçekten, evrenin bize bir armağanı olduğunu düşünüyorum. Saat 10’da gelip bizi alan minibüs ile Tromso’ya doğru yola çıktığımızda ise bir süre sonra şoförümüzün “Bakın o ışıklar yine üstümüzde” dediğini duyduk. Aracın ön camından izlediğimiz yumuşak tonlarda yeşil bir kavis bizi kente kadar uğurladı adeta.

Uzakta Tromso’nun ışıkları göründüğünde ise, yanımdaki buz tutmuş camda bir yeşillik fark ettim. Camı eldivenlerimle silmeye çalışıp, buzların görüşümü engellemesini olabildiğince azalttığımda ise, kuzey ışıklarının en güzel görüntülerinden biri olan – bir bacadan çıkan dumanı andıran – o görüntünün tekrar oluştuğunu gördüm ve bir süre sonra gökyüzü her geceki renklerine büründü; siyah ve üzerinde yıldızlar. Kuzey ışıklarının vedası böyle oldu… Sanki ona duyduğumuz sevgiye bir yanıt vermişti.

Yorumlar

idil | 5 Mart 2016, 02:25

merhabalar, yazınız beni kuzey ışıklarıyla ilgili daha da heyecanlandırdı! kuzey ışıklarına götürecek acente bilgileri var mıdır acaba? çok teşekkürler!

Norveç, Kuzey Işıkları ve Tromso

Yorumlar

Yorumunuz?

YURTDIŞINDAN

HABERLER

YURTİÇİNDEN