Ardahan

Kars’dan 1992 yılında ayrılarak il olan Ardahan bir çok güzelliği bir arada barındırıyor. Türkiye’de, Artvin’den sonra okuma yazma oranı en yüksek olan ikinci il Ardahan. Fakat küçük yerlerin kaderi her zaman aynı oluyor okuyan gençler malesef bu şehirden göç edip gidiyorlar. Ardahan’a gelmek için bir kaç yol kullanılabilirsiniz. Uçakla Kars’a gelip buradan araç kiralayarak 91 km lik bir mesafe gelebilirsiniz. Yine Trabzon’a uçakla gelerek (bizim yaptığımız gibi) buradan biraz daha uzun olan ancak Rize ve Artvin’i de görmenizi sağlayacak 345 km lik yoldan gelebilirsiniz.

Ardahan’ın hemen girişinde büyük çoğunluğu ayakta olan Ardahan kalesi şehrin giriş kapısı gibi duruyor. Yapım yılı tam olarak bilinmeyen bu kalenin bilinen ilk tarihi Selçuklu dönemine rastlıyor. Kale etrafında yapılan kazılardaki bulgular tarihinin Tunç Çağına kadar gittiğini gösteriyor. Kale Osmanlı İmparatorluğu zamanında da faal olarak kullanılmış. Yolun hemen kenarında büyük duvarları ile dikkatinizi çekecek bu kaleye biraz zaman ayırmanızı tavsiye ederim. Ardahan’da bu kale dışında görülmeye değer daha bir çok başka kalede var. Şeytan Kalesi, Savaşır Kalesi, Kinzi Kalesi, Sevimli Kale, Kalecik Kalesi, Kurtkale, Kazan Kalesi, Altaş Kalesi ve Kırnav Kalesi bunların içlerinde fotoğrafik açıdan en estetik duran Şeytan Kalesi.

Sanayi Sitesi Başkanı Haydar Şentürk ile yaptığımız röportajda burada tarım ve hayvancılık ile geçim sağlandığını öğrendik. Tarım ürünleri arpa, buğday, patates ve fi dedikleri küçük bezelyeler (çiğ yeniyor). Ardahan’ın Kafkas Arıları ve tabiki balı meşhur. Balın fiyatı Anzer’de olduğu kadar pahalı değil. Kafkas balının 1 kilosunu 20 tl’ye almak mümkün. Balın olduğu bir çok yerde ayının da mevcut olduğunu düşünüp sorduk, balı çok seven ayının burada bala dokunmadığını öğrenince, Ardahan’da ki ayıların kibar olduğuna karar verdik. Ardahan’ın ün yapmış bir başka yiyeceği de kaşar peyniri. Bu peyniri büyük tekerlekler halinde almak mümkün. Burada çokça tüketilen bir başka yiyecek kaz eti. Yolda giderken karşınıza bir çok kaz çıkınca sorma ihtiyacı hissediyorsunuz. Kazlar özel yetiştirilip belli zamanlarda yeniyormuş. Örneğin yaz ayları kaz eti yemek için uygun değilmiş. Kaz kesildikten sonra bir ay kadar bekletilip tüketildiğinde daha lezzetli oluyormuş. Hatta kaz eti pişiren özel lokantalar varmış. Bu kadar özenle yetiştirilen kazın etini yemek biraz pahalıya mal oluyor. Bir kazdan yaklaşık 2 kg et çıkıyormuş ve kilosu 30 TL’den satılıyormuş.

Kışı çetin şartlarda geçiren Ardahan’da, yollar kar yağdığında bile bir iki gün kapanırmış. Sonrasında çabucak açılıp şehir merkezi ile köylerin bağlantısı sağlanıyormuş. Kışın buradaki insanların en büyük eğlencesi kayak yapmak. Yanlızçam ve Çamlı Çadır adında 2 adet kayak tesisi var. Pistler 8-12 km arasında bu kayak merkezlerinde konaklama imkanı yok ancak çay kahve içilebilek mekanlar mevcut. Konaklamak isterseniz şehir merkezindeki otellere gitmeniz gerekiyor. Ardahan’ı özel kılan bir başka doğal güzellik 45 km ötesindeki Çıldır Gölü. Çıldır’da yaz ve kış festivalleri yapılıyor. Kışın yapılan festival oldukça oldukça renkli geçiyormuş. Atlı kızaklarla gölün üzerinde kızak yarışları, hızarlarla buzlar kesilip balık tutma yarışması ve gençlerin eksi 30 derece sıcaklıkda güreşmesi gibi görüntülere sahne oluyormuş. Gölde, alabalık,sazan,yayın ve sarı balık avlanıyor, türlerine göre balıkların büyüklükleri 20 cm den 50 cm’e kadar gidiyormuş. Göl etrafında yaşayan bilinen 12 adet kuş çeşidide mevcut. Çıldır gölü genelde Ekim ayında buz tutmaya başlayıp Nisan ayına kadar buz kalıyormuş. Gölün yakınında Spor İl Müdürlüğü’ne ait tesisler mevcut burada konaklama yapmak mümkün olduğu gibi Çıldır’ın içinde de konaklamak mümkün. Çıldır gölü kış aylarında fotoğraf çekmek için oldukça ilginç bir mekan. Buzun üzerinde yürümekten korkmazsanız kış aylarında Çıldır Gölü fotoğrafları çekmeye gidebilirsiniz.

Ardahan’da sizi şaşırtacak kadar temiz ve kaliteli hizmet veren Kaya Ocakbaşı isimli bir lokanta var. Ocakbaşı deyince beyninizde dumanlı et kokan bir yer canlanmasın sakın. Burada tüm et çeşitlerini bulmanız mümkün oldukçada rahat bir mekan.Yemeğinizi yedikten sonra şömine başına geçip oradaki rahat koltukların karşısında kahvenizi yudumlayabilirsiniz hatta çocuğunuz varsa onu oyun parkına bırakıp siz rahatca kahvenizi yudumlamaya devam edebilirsiniz. (Kaya Ocakbaşı: 0478 211 53 11. Kaptan Paşa Mah. Atatürk Cad. No: 58 Ardahan)

Ardahan’a giderken yol manzaralarında doğa oldukça cömert. Her gördüğünüz yol manzarısını durup uzun süreli seyretmek içinize sindirmek isteyeceksiniz. Aman şöföre dikkat çünkü hep birlikte dalıp gidiyor insan. Bu manzaralar ilkbahar ve sonbahar renkleri ile bezenince dahada bir güzel oluyor. Örneğin Çıldır gölüne giderken oldukça uzun devam eden bir kanyon göreceksiniz bu kanyonun bazı yerlerinde yeşillikler içinde uçurum kenarında evler ve birde kale göreceksiniz. Ortaçağ filmlerindeki şatolar gibi duran bu görüntü sizi kendisine mıknatıs gibi çekecek. Ardahan’dan sabah erken saatte yola çıkıp yol boyunca göreceğiniz manzaralarda mola vermelisiniz.

Biz Ardahan’da konaklamadık ancak oraya giden tur firmalarınında kullandığı Balcı Otelin telefonunu veriyorum. Tel: 0478 211 60 90.